Hamulec rowerowy to najważniejszy element roweru, według przepisów w rowerze wymagane są dwa sprawne hamulce. Są różne układy hamulcowe, większość rowerów posiadają hamulce szczękowe V-brake, ale producenci coraz częściej do nowego roweru stosują hamulce tarczowe mechaniczne lub hamulce hydrauliczne. Modele hamulca tarczowego dzielimy na mechaniczne i hydrauliczne i różnią się w budowie od siebie.
Hamulec mechaniczny składa się z klamki, linki z pancerzem i zacisku, hamulce hydrauliczny to układ zamknięty z płynem hamulcowym, dźwignią hamulca, zaciskiem który posiada dwa tłoczki zaciskające tarczę mocowaną do piasty koła. Te dwa elementy połączone są przewodem hydraulicznym.
Siła hamowania w hamulcach tarczowych jest dużo większa, wpływ mają na to dobrze dobrane okładziny / klocki czy tarcze hamulcowe. Klocki hamulcowe mają różne struktury np. metaliczne, żywiczne czy pół żywiczne.
Hamulce tarczowe hydrauliczne i mechaniczne mają bardzo podobny schemat działania, wciskają klamkę tłoki zaciskają się na tarczy i zmniejszają prędkość roweru. Główną rolę odgrywa tu płyn hamulcowy, który według zaleceń producenta należy go uzupełniać lub wymieniać. W hamulcach z linką pracuje zazwyczaj tylko jeden klocek, dociskając tarczę do klocka po drugiej stronie zacisku hamulca. Osłabić siłę hamowania hamulców mechanicznych i hydraulicznych, mogą warunki pogodowe przez mokre lub zabrudzone elementy całego układu w rowerze.
Hamulce o dobrej modulacji to takie, które dają możliwość odpowiedniego dozowania mocy hamowania w każdych warunkach drogowych. W idealnej sytuacji wciśnięcie klamki hamulca z siłą zapewniającą wykorzystanie np. 10% możliwego zakresu jego pracy wyzwala 10% zdolności układu hamulcowego; wciśnięcie do połowy – 50% efektywności hamulców; a gwałtowne wciśnięcie do oporu – 100% potencjału układu. Dzięki takiej specyfice działania, kierujący rowerem może zawsze z łatwością wyczuć, co dzieje się z kołami i hamulcami jego jednośladu. Modulacja ważna jest w rowerach szosowych, gdzie prędkości są bardzo duże.
Hydrauliczne hamulce stosowane są rowerach górskich i rowerach szosowych, jeśli chodzi o MTB hydrauliczne hamulce tarczowe zapewniają bezpieczeństwo dzięki skuteczności hamowania. Dobre hamulce produkowane są przez znanych producentów na świecie Shimano czy Avid.
W rowerach trekkingowych i crossowych rodzaj hamulców najczęściej stosowanych to Shimano deore, gdzie siła hamowania z wykorzystaniem tłoczków skutecznie obniża prędkość roweru.
Hamulce tarczowe do roweru należy odpowiednio dobrać, sprawdzić mocowanie tarczy to piasty i zacisku hamulca do roweru. Nowe hamulce należy poprawnie zamontować i odpowiednio wyregulować aby siła hamowania byłą optymalna.