Jazda rowerem to niewątpliwie jedna z przyjemniejszych czynności, jednakże musi to być jazda na dobrym sprzęcie. W innym wypadku komfort może być różny. Decydując się na zakup jednośladu, warto zastanowić się nad każdym jego elementem, w tym również nad tym, czy w układzie napędowym powinna się znajdować kaseta, czy też tradycyjny wolnobieg.
Najprościej mówiąc, jest to element układu napędowego, który pozwala kręcić kołami przy pomocy ruchu naciskającego pedały. Wolnobieg łączy koła zębate wraz z przekładnią łańcuchową z kołem, a dokładniej z jego piastą. Dzięki niemu rower jedzie, mimo tego, że nagle przestajemy kręcić pedałami. W zasadzie mechanizm wolnobiegu wskazuje, że jest to w istocie sprzęgło jednokierunkowe. Wolnobieg jest zbudowany standardowo z maksymalnie 7 tarcz, które są przymocowane do piasty.
Kaseta jest znacznie młodsza od swojego pierwowzoru, czym jest opisany wyżej wolnobieg. Może wyglądać do niego bardzo podobnie, jednak da się te dwa mechanizmy od siebie odróżnić. Przede wszystkim kaseta posiada schowany w bębenku piasty system zapadek, co oznacza, że koronki muszą być nasunięte na bębenek. Co istotne, koronki montowane są przy pomocy specjalnych nakrętek, lub też przytwierdzane dzięki najmniejszej zębatce.
Technika idzie cały czas do przodu, a mimo to odróżnienie wolnobiegów od nowoczesnych kaset nie jest wcale takie łatwe. Producenci jednych i drugich często stawiają na niemal identyczne komponenty mechanizmów, przez co staje się to niemal niemożliwe. Warto jednak znać kilka wskazówek, dzięki którym szybko zdobędziemy pewność co do posiadanego mechanizmu. To ważne, szczególnie w przypadku, gdy planujemy wymianę zużytego elementu roweru i nie wiemy, który z wymienionych mechanizmów tak naprawdę posiadamy. Jak więc odróżnić od siebie wolnobieg i kasetę?
Warto zacząć od przeliczenia tarcz z zębatkami. W przypadku wolnobiegów zwykle jest to 7 tarcz, ale nie jest to informacja w 100% pewna, ponieważ od dłuższego czasu na rynku pojawiają się również wolnobiegi z większą ilością tarcz, co jest charakterystyczne dla kaset. Jeśli chcemy mieć pewność w stosunkowo krótkim czasie, warto przyjrzeć się pierwszej i ostatniej tarczy mechanizmu, aby odnaleźć numery producenta. Następnie wystarczy wpisać ten numer w wyszukiwarkę Google i poczekać na wyświetlenie się wyników. W krótkim czasie wyświetli się nam strona producenta, na której w szybki sposób znajdziemy odpowiedź na nasze pytanie. Trzecim sposobem na odróżnienie kasety i wolnobiegu jest przyjrzenie się nakrętce podczas poruszania pedałami w kierunku jazdy oraz poruszania nimi w kierunku odwrotnym do jazdy. Jeśli jest to kaseta, to nakrętka będzie się kręcić zarówno przy ruchu w przód, jak i w tył. Jeśli jest to wolnobieg, to nakrętka przestanie się ruszać w momencie cofania roweru.
Dla profesjonalistów ilość biegów jest zdecydowanie istotną kwestią. W przypadku kasety możliwe jest posiadanie nawet 13 biegów, natomiast przy wolnobiegu jest to jedynie 8 sztuk. To również jeden z powodów, dla których wolnobieg jest zwyczajnie tańszy. Ilość biegów jest ważna dla komfortu jazdy rowerem. Dzięki nim znacznie łatwiej jest dopasować parametry jazdy do terenu, po jakim się poruszamy. Jest to jednak istotne, gdy rowerem jeździmy częściej, niż raz w tygodniu. Ilość biegów nie zrobi różnicy również dzieciom, dla których sama jazda jednośladem jest po prostu najlepszą czynnością na świecie.
Ani o jednym, ani o drugim mechanizmie nie można powiedzieć, że jest idealny i bezproblemowy. Niestety i kaset a wolnobieg mają swoje wady, jednakże kierowca sam musi stwierdzić, co jest w tym dla niego najważniejsze.
Wolnobieg jest dosyć ciężki, a podczas jazdy wydaje charakterystyczny dźwięk, który nie dla wszystkich jest znośny. Przy naprawie zwykle konieczny jest demontaż, do którego niezbędne będzie użycie jednego klucz, jednak w zależności od konkretnego modelu wolnobiegu, mogą to być różne klucze. Inne narzędzia nie będą potrzebne, a przy użyciu odrobiny siły demontaż powinien przebiec dosyć sprawnie. Jeśli chodzi o zalety wolnobiegu, to z całą pewnością będzie to cena, co oznacza, że na mechanizm ten warto się zdecydować przy zakupie budżetowego roweru.
Jakie są wady kasety? Ciężko znaleźć jakieś znaczące. Zdecydowanie więcej jest zalet, dlatego kaseta coraz częściej wypiera tradycyjny wolnobieg. Kaseta jest mniejsza, lżejsza i na sztywno przyczepiona do piasty, dzięki czemu jazda jest bardziej komfortowa. Ponadto kaseta nie wydaje dźwięków i łatwiej ją zdemontować. Co prawda podczas demontażu niezbędny jest tak zwany bacik, który pozwala na zablokowanie zapadek, jednakże sam proces jest łatwiejszy niż w przypadku demontażu.
Co jednak w przypadku, w których chcemy wymienić wolnobieg na kasetę, bo nie chcemy zmieniać całego roweru? Otóż jest to możliwe, jednak kasety i wolnobiegi nie są zwykle ze sobą kompatybilne i w trakcie wymiany często okazuje się, że konieczna jest wymiana całej ramy. Jeśli chcemy to zrobić ze względu na sentyment, ok. Jeśli jednak ma to być opłacalne, to warto z tego zrezygnować już na samym wstępie.
Zagłębiając się w tematykę kaset, warto dowiedzieć się nieco więcej o jej rodzajach. Dla profesjonalistów istotne są szczegóły, bo to właśnie one sprawiają, że jazda rowerem jest jeszcze bardziej komfortowa. Bardziej zaawansowane kasety montuje się w rowerach do jazdy górskiej i leśnej, gdzie ilość biegów jest naprawdę ważna. Kasety profesjonalne skierowane są również do kierowców ekstremalnych, którzy posiadają w jeździe jednośladem spore doświadczenie.
Przykładem takiej kasety może być mechanizm do roweru MTB. Rower sam w sobie został stworzony do zadań ekstremalnych, tak więc sama kaseta musi być wytrzymała na naprawdę ciężkie warunki. Tak samo, jak samochody z napędem na cztery koła, tak i kasety MTB są dostosowane do każdego terenu, każdej pogody i wielu potrzeb swoich kierowców.
Są również profesjonalne kasety do jazdy szosowej, które są nieco mniej skomplikowane, mniejsze i lżejsze od tych do MTB.
Zmiana wolnobiegu na kasetę w rowerze jest możliwa, ale zależy od kilku czynników. Najważniejsze jest, aby tylna piasta roweru była kompatybilna z kasetą. Jeśli piasta jest przeznaczona tylko do wolnobiegu, wymiana na kasetę może wymagać zmiany całego koła. Wolnobiegi i kasety różnią się konstrukcją: wolnobieg ma mechanizm zapadkowy wbudowany, podczas gdy kaseta montowana jest na bębenku piasty. W przypadku wolnobiegu nakrętka i tarcza są jednym elementem, co wymaga użycia specjalnego klucza do odkręcenia. Kasety, zazwyczaj oferowane przez producentów jak Shimano, są bardziej wszechstronne w liczbie przełożeń i lżejsze, co poprawia przeniesienie napędu. Rowerzysta powinien również sprawdzić oznaczenia modelu i rzędów przed dokonaniem wymiany.
Z poprzednich akapitów jasno wynika, że to kaseta jest technicznie lepsza od wolnobiegu, jednakże jest to pytanie do konkretnych właścicieli jednośladów. Jazda profesjonalna, ekstremalna, czy też bardzo aktywne korzystanie z roweru to zupełnie różne sposoby korzystania z tego pojazdu, dlatego też należy sprzęt dopasowywać do swojego stylu, nigdy odwrotnie.
Ciężko stwierdzić, które rozwiązanie będzie najlepsze, ponieważ nie da się wrzucić do jednego worka potrzeb każdego kierowcy rowerowego. Dla profesjonalistów liczy się przede wszystkim wytrzymałość, funkcjonalność i jakość, co wskazuje na kasetę. W przypadku chęci posiadania tradycyjnego roweru, a tym bardziej roweru retro, warto zdecydować się na wolnobieg tradycyjny, który wciąż pozostaje w sprzedaży mimo jednoznacznego końca pewnej ery.
Wybór ostateczny pomiędzy wolnobiegiem a kasetą należy do użytkownika. Ten artykuł miał pomóc w dokonaniu wyboru.
Przeczytaj również:
Ile kalorii na rowerze spalimy?
Wybór rowerka biegowego dla 2-latka może być kluczowy dla jego rozwoju motorycznego i umiejętności równowagi. W tym artykule dowiesz się, na co zwrócić uwagę, by rowerek był bezpieczny i dostosowany do wzrostu dziecka. Poznaj różne modele i sprawdź, który z nich będzie idealnym wyborem dla Twojego malucha. czytaj więcej
Zastanawiasz się, jakie wyposażenie roweru jest obowiązkowe? Nasz artykuł wyjaśnia, co musisz mieć, by zapewnić bezpieczeństwo i zgodność z prawem. Dowiedz się więcej o wymaganiach dotyczących oświetlenia, hamulców, odblasków i dzwonków w rowerze! czytaj więcej
